Europejski Lider Odszkodowań

Dochodzenie odszkodowań a sprawa karna – jak to wygląda w praktyce?

Zadośćuczynienie i odszkodowanie są instytucjami prawa cywilnego, jednak możesz również dochodzić roszczenia w sprawie karnej. Wówczas sąd wymierza oskarżonemu karę oraz dba o interesy pokrzywdzonego, umożliwiając walkę o świadczenia za krzywdy. Pamiętaj jednak, że przebieg procesu w sprawie karnej różni się od sprawy cywilnej. Zobacz, jak to wygląda w praktyce.

Dochodzenie odszkodowania lub zadośćuczynienia

W Polsce możesz ubiegać się o dwie odmienne formy rekompensaty.

  • Odszkodowanie obejmuje naprawienie szkody wyrządzonej przez przestępstwo, czyli np. koszty naprawy pojazdu i koszty leczenia po wypadku komunikacyjnym. Wysokość odszkodowania ustala się przez sumowanie faktur oraz rachunków.
  • Zadośćuczynienie wynagradza za cierpienia fizyczne i psychiczne pokrzywdzonego, ma zatem funkcję kompensacyjną. Przy jego przyznawaniu bierze się pod uwagę indywidualne okoliczności przestępstwa.

Odszkodowanie a sprawa karna

O rekompensatę w toku postępowania karnego możesz ubiegać się wyłącznie wtedy, jeśli w toku dochodzenia lub śledztwa nadano Ci status pokrzywdzonego. Definicję znajdziesz w art. 49 §1 Kodeksu postępowania karnego – pokrzywdzony to osoba fizyczna lub prawna, której dobro prawne zostało naruszone albo zagrożone przez przestępstwo.

Orzeczenie obowiązku naprawienia szkody – podstawy prawne

Przepisy wskazujące o możliwości dochodzenia odszkodowania już na etapie postępowania karnego znajdziesz w Kodeksie postępowania karnego. Art. 46 § 1 Kodeksu mówi, że sąd na wniosek pokrzywdzonego orzeka obowiązek naprawienia szkody w całości lub części albo zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Przedtem sąd musi jednak uznać zasadność wniosku – zatem możliwe jest, że sąd w toku sprawy nie rozstrzygnie decyzji o odszkodowaniu.

Jeśli jednak jako pokrzywdzony złożysz wniosek do zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie głównej, sytuacja ma się inaczej. O naprawienie szkody lub zadośćuczynienie za krzywdę wnioskuje w Twoim imieniu prokurator – na rozprawie głównej może zrobić to aż do czasu zakończenia pierwszego przesłuchania pokrzywdzonego. Po skazaniu sprawcy przestępstwa sąd musi rozstrzygnąć wniosek o odszkodowanie lub zadośćuczynienie.

Dochodzenie odszkodowania w postępowaniu karnym

Aby zawalczyć o świadczenie, trzeba złożyć wniosek o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Kodeks postępowania karnego stanowi, że o uzyskanie odszkodowania możesz wnioskować w dowolnym czasie przed zamknięciem przewodu sądowego na rozprawie głównej, czyli zanim przewodniczący zamknie sprawę i udzieli głosu stronom.

Pamiętaj, że sąd karny obowiązany jest w pierwszej kolejności do rozstrzygnięcia o winie i ewentualnej karze wobec oskarżonego. Możliwość dochodzenia odszkodowania w procesie karnym ma więc charakter poboczny do postępowania przeciwko oskarżonego. Sąd karny stosuje wówczas przepisy prawa cywilnego.

Sąd nie przyznał odszkodowania – co dalej?

Istnieją sytuacje, w których zamiast obowiązku naprawienia szkody sąd orzeka nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego w wysokości do 200 tys. złotych. Aby uzyskać takie świadczenie nie potrzebujesz dodatkowego wniosku. Nawiązkę przyznaje się przed szczegółowym zbadaniem poniesionej krzywdy.

Skazanie oskarżonego oznacza, że sąd uznaje go winnym zarzucanego przestępstwa i zobowiązuje do wypłacenia świadczenia poszkodowanemu. Jeśli jednak okazuje się, że oskarżony nie poniesie odpowiedzialności karnej, sąd nie rozstrzyga kwestii odszkodowawczych, a sprawca nie jest zobowiązany do naprawienia szkody. Zatem w toku sprawy karnej nie uzyskasz odszkodowania.

Odszkodowanie w postępowaniu cywilnym

Często po postępowaniu karnym poszkodowani rozpoczynają proces na drodze postępowania cywilnego. Dzieje się tak, jeśli sąd karny zasądzi odszkodowanie w kwocie mniejszej niż początkowo zakładano albo kiedy odszkodowanie w ogóle nie zostało wypłacone. Kwestia należnego zadośćuczynienia wymaga bowiem długiego postępowania dowodowego, aby ustalić rozmiar krzywdy poszkodowanego.

Przed sądem cywilnym możesz wnioskować o uzupełnienie otrzymanego świadczenia. Sąd cywilny bierze pod uwagę wysokość odszkodowania przyznanego na mocy wyroku karnego, a także wysokość przyznanej nawiązki.

Odszkodowanie w procesie karnym – czy warto?

Doskonale wiemy, że przestępstwo powodujące szkodę powinno oznaczać rekompensatę dla poszkodowanego. Dlatego część osób jak najszybciej ubiega się o uzyskanie należnych środków. W przypadku spraw dotyczących wypadków komunikacyjnych warto poczekać na proces cywilny – pozwanie dużej firmy ubezpieczeniowej może okazać się korzystniejsze niż występowanie przeciwko mniej wypłacalnemu sprawcy przestępstwa.

Jako pokrzywdzony możesz ubiegać się o zadośćuczynienie, pamiętaj jednak, że im oczekiwana kwota jest wyższa, tym mniejsze prawdopodobieństwo przyznania jej w całości w procesie karnym. Dochodzenie świadczeń wymaga skomplikowanych dochodzeń dowodowych, co nie stanowi głównej funkcji sądu karnego. Kwota zasądzona w procesie karnym zostanie odjęta od sumy uzyskanej w procesie cywilnym.

Niezależnie od Twojej decyzji, przeprowadzimy Cię przez sprawę karną i cywilną na dowolnym etapie – pomożemy Ci przygotować wniosek oraz zawalczymy o odpowiednią wysokość świadczenia. Wsparcie pracowników kancelarii Europejski Lider Odszkodowań zdejmuje z poszkodowanych część stresu i zmartwień związanych ze skutkami przestępstwa. Pozwól nam stanąć po Twojej stronie, stać się Twoim pełnomocnikiem oraz zawalczyć o Twoje prawa.

FAQ

Czy można ubiegać się o odszkodowanie w postępowaniu karnym?

Tak! Pamiętaj jednak, że główny cel postępowania karnego to pociągnięcie oskarżonego do odpowiedzialności. Przyznanie rekompensaty ma więc charakter drugorzędny – uzyskana kwota to często tylko część odszkodowania, o jakie wnioskujesz.

Jak ubiegać się o zadośćuczynienie w trakcie postępowania karnego?

Trzeba zacząć od złożenia wniosku o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie wraz z dokumentacją dowodową. Następnie poczekaj na wyrok sądu. Skazanie oskarżonego jest równoznaczne z wypłatą odszkodowania.

Co, jeśli w sprawie karnej sąd nie przyzna odszkodowania?

Wówczas sąd może zastępczo orzec nawiązkę w wysokości do 200 tys. złotych. Później z naszą pomocą możesz wnieść pozew do sądu cywilnego o zasądzenie na rzecz przyznania świadczenia.

Dodaj tu swój tekst nagłówka

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

502 292 222

Potrzebujesz informacji ?

Prosimy o wypełnienie poniższego formularza w celu kontaktu z najlepiej dobranym specjalistą 

Aby wypełnić ten formularz, włącz obsługę JavaScript w przeglądarce.
Kogo dotyczy zgłoszenie ?

Podaj numer - oddzwonimy!

Aby wypełnić ten formularz, włącz obsługę JavaScript w przeglądarce.